पाठिंबा

वादाचा विषय.
चार व्यक्तिमत्व. दोन प्रत्यक्ष आणि एका जोडप्याचा नुसता नामोल्लेख.
मित्र आणि मैत्रीणीमधील संवाद...

"मी काय म्हणतो, त्याने बायकोला भरपूर पाठिंबा दिला. ती आज जी आहे ती त्याच्याचमुळे असे म्हणता येईल."
"म्हणजे?"
"अगं, तुला पटत नाहीये का?"
"पाठिंबा म्हणजे?"
"म्हणजे त्याने तिला सपोर्ट केलं!"
"पाठिंबा म्हणजे सपोर्ट ते माहितेय मला."
"मग?
"पण आता पुढची पाच मिनिटे मी बोलणार आणि तू ऐकणार. आहे कबूल?"
"बोला!"
"ऐक. जरी वेदकाळात स्त्रिया शिक्षण घेत होत्या तरीही धर्माच्या नावाखाली हळूहळू त्यांचा हा हक्क त्यांच्यापासून हिरावून घेण्यात आला. ब्रिटीशांच्या काळात राजा राममोहन रॉय, अॅनी बेझंट, न्यायमूर्ती रानडे ह्या सर्वांच्या अथक प्रयत्नांनंतर आणि आपल्याला स्वतंत्र मिळाल्यानंतर कायद्यामध्ये बदल घडवून आणल्यामुळे शिक्षण घेणे हा आमचा हक्क मानण्यात आला."
"आता त्याचं काय?"
"मी तुला सांगितलं होतं, पुढची पाच मिनिटे मी बोलणार आहे आणि तू ऐकणार आहेस."
"सॉरी. बोल."
"आता, शिक्षण मिळाल्याकारणाने आम्हांला नोकऱ्या मिळाल्या, आम्ही पैसे कमवू लागलो आणि स्वतः च्या पायावर उभे राहू लागलो. बरोबर?"
"हं"
"आमची लग्नाची वये देखील आता पुढे गेली. जेवणखाण करणे, मुलांचे संगोपन करणे, घरातील लहानथोरांची जबाबदारी घेणे हे तर आम्ही आधी देखील करतच होतो. आता पैसे देखील कमवू लागलो. आजवर फक्त घरातील पुरुषमाणसे कमावत आणि बायका घर सांभाळत. आता कमावणे आणि घर सांभाळणे, दोन्ही आम्ही करतो. तर मित्रा, आता मला सांग, नवरा आपल्या बायकोला तिच्या करियरमध्ये पाठिंबा देतो असे म्हणताना, तो घरातील जबाबदारींमध्ये मदत करतो काय...हा प्रश्न उद्भवतो की नाही? घरात पैसे आणण्याची त्याची जबाबदारी तर ती खांद्याला खांदा लावून पार पाडतेय, नाही का?"
"हो"
"आता आपण ज्या दोघांबद्दल बोलत आहोत, ते दोघेही एकाच क्षेत्रात आहेत. बरोबर? तो तिला तिच्या कामात काही दिशा दाखवतो, मान्य. पण ती जेव्हा तिची व्यावसायिक जबाबदारी उत्तमरित्या सांभाळत आहे, त्यावेळी तुझा मित्र घरगुती कामात तिला थोडी तरी मदत करतो काय? मुलाची शाळा, कॉलेजची अॅडमिशन, त्याचा अभ्यास, त्याची आजारपणे, स्वयंपाक ह्यात काही तो मदतीचा भार उचलतो काय?"
शांतता. मित्राच्या कपाळावर बारीक आठी.
"मग तू जे आपल्या संभाषणाच्या सुरुवातीस म्हणालास, त्याने तिला खूप पाठिंबा दिला, हे तू खरंच म्हणू शकतोस काय?"
"झाली का तुझी स्त्रीमुक्ती सुरु?"
"पुन्हा चुकतोयस. हा विषय स्त्रीमुक्तीचा नाही. जे पुरुष आपल्या पत्नीला पाठिंबा देण्याचा आव आणतात, त्यांच्या दांभिकतेचा आहे."
"चला, झाला चहा पिऊन. निघूया आपण. ट्रेन पकडायचीय. आठ वाजलेत. आता कदाचित गर्दी ओसरली असेल."

ह्या एक अंकी प्रवेशातील हजर पात्रे आपापल्या रस्त्याला लागली.