उभे आयुष्य

इतक्या उंचीवरून किती सुंदर दिसते ही नगरी. दूरदूरपर्यंत समुद्र पसरलेला. रस्ते निमुळते होत जाणारे. आणि माणसं. ना उंच ना बुटकी. जसे काही हलते ठिपके. आणि गाड्या? बोटाच्या एक पेर...दोन पेर...जास्तीतजास्त तीन पेर एव्हढ्या. बघत रहावी ही दुनिया. इमारती. खिडक्या. जश्या काही काडेपेट्या. उभ्या ठेवलेल्या. सोसाट्याचा वारा सुटला तर पडतील की काय असंच मनात येतं. कधीतरी एखाद्या खिडकीत हालचाल दिसते, तेव्हां त्या क्षणापुरती तिथे जाग येते. नाहीतर फक्त आकाश बदलतं....दिव्यांची उघडझाप होते...बस्स इतकंच.

ह्या नगरीतलं प्रेम देखील ह्या किनारीच येऊन बिलगतं. ना भान वेळेचं. ना स्थळाचं. वरून लाटांच्या उंचीचा पत्ताच नाही लागत. फक्त पांढरी झालर असलेला निळा पदर, पुढे सरकतो...आणि जाऊन किनाऱ्याशी विसावतो...पुन्हा जातो उलट्या पायी माघारी....जसा कोणी पदर सावरावा. एखादी बोट आणि त्यावर जाळं हवेत फेकणारे कोळी. सगळं छोटं. बघत राहावं आणि कळू देखील नये, कधी सूर्याने पाण्यात डुबकी मारली. मी जातो अजून वर आणि दिसतं दुसरं जग. मी उभा चंद्रावर. आणि पृथ्वी खाली. दूर एखादं विमान ढग कापत जातं. कापलेले ढग पुन्हा जातात मिसळून...वनिला आइसक्रिम आणि त्यातून फिरावी सुरी.

आकाशात हा असा मी रोज हरवतो. पहाटे पहाटे दिवस सुरु होतो. सरसर वर. कधी पूर्वेला. सरसर वर. कधी पश्चिमेला. आजूबाजूचं जगच निराळं.

झालं आता साठ वय. भंडारी आम्ही. शाळेत मीही गेलो. अभ्यास करत देखील होतो. दहावी केली तोपर्यंत बाप दारू पिऊन मेला. मुंबईत तेंव्हा वाड्या होत्या. विहिरी होत्या. माड होते आणि माझ्यात माकड होता. हुप्प. माडावर चढायचो तेव्हा बाप वरून दिसायचा. दारू पिऊन राडा करताना. बाप चढायचा, माडी घेऊन खाली यायचा. ठरलेली केंद्र त्याची. तिथे जाऊन विकायचा. म्हणायचा माझं काम भगवान शंकरासाठी. दुनियेला सांगत फिरायचा. "शंकर चालेला लढायला. दमला भागलेला. त्याच्या घामातून माझ्या आज्याचा जनम झाला. शंकऱ्याला पियाला पानी हवं व्हतं. आजूबाजूला कुटंबी नाय मिळालं. मंग चढला माजा आजा माडावरी. आणली माडी! दिली त्या शंकऱ्याला. झाला खुश! तवापासून ह्येच काम धरलया आमी! देवाचं काम हाय!" मेला तो मेला, पण आयशीला एकटी टाकून गेला, पदरात दोन पोर घालून. मग कसली शाळा आणि कसलं काय. माकडाचे पैसे झाडावर. लागलो मी माडी विकायला. मग उशिरा का होईना पण बायको आणली...आणि पोरं झाली. डोलते माड आणि माझं चालतं घर.

रोज पहाटे माडावर चढतो आणि हा असा हरवून जातो. म्हातारा झालो पण हे वेड नाही सुटलं. सुटणार पण कसं म्हणा. ही वरची दुनियाच अशी...तरंगती. वारा सुसाटला कि माड माझा झोपाळा. नाहीतर रहातो बसून इथेच वर....खालची मजेशीर दुनिया बघत!

"आई, हे बघ लावलं मी रोप. चांगली पाच सात वर्ष लागतील नाही का माड उभारायला?"
"होय रे बाळा. पण हे तू खूपच मोठ्ठ काम केलंस पोरा. ह्यांच्या अस्थी इथे वाडीत आणल्यास आणि हे माडाचं रोप पेरलस. भारी प्रेम त्यांचं माडांवर. कसा रे पण ह्या माडांनेच जीव घेतला त्यांचा? इतक्या वर्षात कधी नव्हतं रे घडलं असं! कसा पाय घसरला ह्यांचा आणि कसे आपटले रे हे जमिनीवर?" आजींनी डोळ्याला पदर लावला.
"अगं आई, बाबा खुश असतील. वर बसले असतील माडावर चढून. मस्त समुद्राकडे ध्यान लावून!"
आजींच्या चेहेऱ्यावर हसू आलं..."तू पण त्यांचाच पोरगा! बरा रोप घेऊन आलास!"
"आई, मी काही माडावर चढणार नाही! पण उंचीवरून समुद्र मात्र नक्की दाखवेन तुला! अजून आठ दहा वर्ष!"

हे बरिक राह्यलं माझं. हिला नाही कधी दाखवू शकलो माझं जग. पण हा माझा शिकलेला पोरगा दाखवणार आईला आणि बहिणीला समुद्र! विसाव्या मजल्यावरून! मी आहेच तोपर्यंत असा वर माडावर लटकत!