पुनर्ओळखीची गोष्ट...

प्रेम, माया ह्या काही मोजण्याच्या गोष्टी नव्हेत. त्यांचे अस्तित्व हे सुखद आठवणी घेऊन येते. जसा एखादा वृक्ष. प्रेम ही त्याची खोल रुजलेली मुळे व वर डवरलेला त्याचा फुलोरा ही त्या प्रेमाचीच दृश्य चित्रे. नव्हे काय ?

माझा असा एक पेटारा ओसंडून वाहतो आहे. अगदी लिहिता वाचता यावयास लागले तेव्हापासूनची एकेक पाने...एकेक फुले. कोणाची पत्रे, कोणाची चित्रे, कोणी दिलेल्या चिमुकल्या भेटवस्तू तर कोणी दिलेला एखादा टपोरा लाल गुलाब. काय तो सुकला ? काय तो कोमेजला ? नाही. तो काळापरत्वे काळसर झालेला गुलाब ज्या ज्या वेळी समोर येतो त्या त्या वेळी तो नाजूक क्षण ताजा टवटवीत डोळ्यांसमोर जिवंत उभा रहातो.

असेच...त्याच भावनेने त्या दिवशी माझ्या आठवणींच्या पोतडीत एक हिरा ठेवला.

"आज तुमचा काय कार्यक्रम आहे ?" सौरभ.
मैत्री म्हणजे अगदी नेहेमी समोरच बसून गप्पा मारता याव्यात अशी माझी भ्रामक समजूत कधी नव्हतीच. त्यालाच दुजोरा देणारी अशी माझी नवी मैत्री. मैत्रीला काही वय नसते. पण तरी देखील ही माझी एक वर्ष जुनी मैत्री.

त्यावेळी एका मैत्रिणीने काँन्सिलरकडे जाण्याचा प्रेमळ सल्ला दिला होता. अशी काँन्सिलर, जिने तिच्या कठीण काळात तिला बाहेर यावयास मदत केली होती. मी गेले. काँन्सिलर बाईंनी उपाय सांगितला. १००० रुपये फी. उपाय ? तर पत्र. पत्र लिहिण्यास सांगितले. पहिले पत्र बाबांना. दुसरे आईला. व तिसरे नवऱ्याला. ह्या तीन व्यक्तींना जे काही मनापासून सांगावेसे वाटते ते त्या प्रत्येक पत्रातून व्यक्त करावयाचे होते. लिहिली. अगदी वाईट भाषेतच बोलायचे झाले, तर 'भडास काढली.' बाबांचा कधी आलेला राग, आईच्या कधी न पटलेल्या गोष्टी, नवऱ्यामुळे मला व माझ्यामुळे नवऱ्याला झालेला प्रचंड मनस्ताप. त्या पत्रांतून सगळे लिहिले. मग ? मग पुढील खेपेस ज्या वेळी काँन्सिलर बाईंकडे गेले, त्यावेळी ती तिन्ही पत्रे माझ्याकडून तिने वाचून घेतली. अगदी नाट्य प्रवेशच झाला काहीसा तो. म्हणजे आवाज वर खाली. पत्रातील मजकुरास शोभेसा. १००० रुपये झाले. म्हणजे १००० + १००० = २०००. आता ? आता पुढील वेळेस येशील त्यावेळेस ह्या ३ व्यक्ती, तुझ्या पत्रांना काय उत्तरे देतील हे लिहून काढ, असे सांगण्यात आले.

परंतु, माझा हा पत्रव्यवहार इथेच थांबला.
मात्र लिहायला जी सुरुवात झाली, ते नाही थांबले. रेस्टइजक्राईमची पाने भरू लागली. दिवसागणिक एक.

पुढे ? पुढे सातासमुद्रापलीकडे माझ्यापेक्षा खूप छोटाश्या एका मुलाच्या हाती देवाने ही माझी पाने सुपूर्त केली. सौरभ. सौरभ नुसता वाचून थांबत नव्हता. प्रत्येक वेळी वाचलं की त्यावर त्याची प्रतिक्रिया देत गेला. कधी विचार करावयास भाग पाडणारी. तर कधी खोखो हसवणारी. म्हणजे मी एकदम काही लिहिलेलं असे...भावनांचा उद्रेक वगैरे...आणि हे बुवा त्यावर अशी काही प्रतिक्रिया देत असत की हसू फुटलेच पाहिजे ! आणि हा उपाय माझ्यासाठी एक जीवदान ठरला. एक कोमात गेलेला जीव. हळूहळू हालचाल करू लागला. काय हे मी उगाच बोलते आहे ? नाही. पूर्ण सत्य. माझ्या दुसऱ्या जन्माचे...

मुंबईत येऊन ठेपलेल्या सौरभचा त्या दिवशी फोन आला.
"आज तुमचा काय कार्यक्रम आहे ?"
"का रे ?"
"मी दादरला आलोय. आपण भेटू शकतो का ?"
"हो तर. का नाही ? अर्ध्या तासात शिवाजी पार्क सीसीडीत भेटूया काय ?"
"चालेल."

आणि मग पुढे ?
पुढे जे काही घडलं ते म्हणजे माझ्या कल्पनाशक्तीच्या बाहेरचेच होते ! म्हणजे हे कधी माझ्या डोक्यातच आलेले नव्हते !

काही महिन्यांपूर्वी, सौरभच्या डोक्यात आयडीयेची कल्पना आली. मग आकाशच्या मदतीने रेस्टइजक्राईममधील त्यांना आवडलेले लेख दोघांनी निवडले. व श्री फलटणकरांच्या मदतीने ते एकत्रित करून त्याचे एक पुस्तकच छापले !
पाटी माझी पटेल काय ?

ह्या धक्क्यामधून बाहेर यायला मला जवळजवळ एक महिना लागला. ते पुस्तक काही दिवस मला हातात धरता येत नव्हते. उघडून बघणे तर दूरचीच गोष्ट ! म्हणजे मला नक्की काय वाटते आहे हेच मला कळत नव्हते !

आजपर्यंत अगदी लहानपणापासून मी 'विश्वास पाटलांची मुलगी अनघा' असे अगदी खणखणीत आवाजात सांगते. नंतरच्या काळात 'शरद निगवेकरची बायको अनघा' हे मी सांगत आले.
आणि आज ज्यावेळी मी माझी ओळख, 'अनघा निगवेकर' म्हणून जाणून घेऊ शकले त्यावेळी कधीही माझ्या स्वप्नात देखील ते नव्हते !

सौरभ, आकाश आणि राजीव...
प्रेम, माया ह्या काही मोजण्याच्या गोष्टी नव्हेत.
त्यांचे अस्तित्व हे सुखद आठवणी घेऊन येते...
हे पुस्तक...ही माया...ही आठवण...
सुकत चाललेल्या पिंपळावरचे हे हळूच उगवलेले एक नाजूक गुलाबी पान.
:)