विषवल्ली...भाग ६

विषवल्ली...भाग १
विषवल्ली...भाग २
विषवल्ली...भाग ३
विषवल्ली...भाग ४
विषवल्ली...भाग ५

मग तशीही काही वर्षे उलटली. लीनाला ना कधी भाड्याने घर मिळाले. ना ती कधी प्राजक्ताला घेऊन एकटी कुठे राहू शकली. लीनाच्या वडिलांनी कधी नव्हे ते अनेक देव केले. व लीनाच्या आईने लीनाच्या हातात रामरक्षा ठेवली. तिला मन शांत राखणे गरजेचे होते म्हणून. लीनावर अन्याय झाला की नाही ह्याचे उत्तर शोधायचा कोणी कधी प्रयत्न केला नाही.

जर आता मनीष परगावीच रहाणार आहे तर निदान म्हणून तरी लीना-प्राजक्ताला त्यांचे घर रहावयास मिळावे अशी मागणी मग लीनाने मनीषपुढे मांडली. कधीकधी नशिबाची चक्र वेगळी पडतात. काही वर्षांपूर्वी अशक्य वाटणारे दरवाजे आपोआप उघडताना दिसतात. मनीषने लीनाची विनंती मान्य केली. लीनाला तिच्या घराची किल्ली जवळपास ३/४ वर्षांनी मिळाली.

"आई, आता आपण इथेच राहायचं ?"
"हो बाळा. आपण आता आपल्या घरी राहायचं."

त्यानंतर किती प्रलय आले. किती भूकंप झाले. लीना नाही बदलली. मनीष प्रथम मनाविरुद्ध घरी परतला. पण आता लीनाने सर्व बळ एकवटले होते. घर, नोकरी आणि लेक ह्या सर्वांमधील तारेवरची कसरत तिने झेपवून नेली होती. मनीष सर्व बघत होता. प्राजक्ता तिच्या घरी खूष होती. अभ्यास, खेळ...बालपण सर्वांगाने फुलत होतं. त्या मायलेकींना पुन्हा घराबाहेर तो काय म्हणून काढणार होता ? जेव्हा प्राजक्ता बाळ होती तेव्हा आई बाबांना घट्ट मिठी मारायला सांगायची व स्वत:ला मध्ये गुरफटून घ्यायची...आणि बोबड्या शब्दांत 'सॅन्डीच सॅन्डीच' करून टाळ्या वाजवत रहायची. आता बऱ्याच वर्षांनी जेव्हा प्राजक्ताला तिचं 'सॅन्डविच' परत मिळालं तेव्हाही ती तशीच टाळ्या वाजवत राहिली...तिचं कालियामर्दन सफल झालं होतं...जणू ती त्याच आनंदात होती.

काही वर्षे उलटली. मनीष, लीना व प्राजक्ता ह्या तिघांनी मिळून जगभर भटकंती केली.

परंतु, बहुधा तो संसारच मुळी दृष्ट लागलेला होता. सुख हे धुके ठरावे असे मनिषचे दारूचे व्यसन हळूहळू वाढले. पुन्हा रोज पिऊन मनीष घरी परतू लागला. वा कधी त्याचे मित्र त्याला दारी आणून टाकू लागले. शेखर गौरी मनीषच्या आधीच परगाव सोडून शहरात परतलेले होते. मग लीनाने पुन्हा शक्ती एकत्र केली. डॉक्टर केले. इस्पितळे केली. दारू सोडवण्यासाठीचे सगळे उपाय केले. परंतु, दारू हे एक व्यसन नव्हे. तो एक रोग आहे. रोग सुटत नाही. तो बळावतो व जीव घेऊनच विसावतो. ते मायावी द्रव्य मनीषच्या पोटाची चाळण करत होतं...आणि एक दिवस लीना प्राजक्ताच्या नशिबालाच छिद्रे पडली व त्यातून मनीष निसटून गेला.

पुन्हा सर्व मित्र गोळा झाले. लीनाला भेटावयास आले. मनीषच्या चित्रांचे प्रदर्शन भरवण्याच्या गोष्टी करू लागले. परोपरीने तिने एकच विनंती केली...मला थोडा वेळ द्या.

काही महिने गेले. आजपर्यंत सर्व संकटात स्वत:ची नोकरी सांभाळण्याचे तंत्र म्हणजे लीनाच्या हातचा मळ झाला होता.
एक दिवस लीनाने घरातील उंच स्टूल खेचले व वर चढली. उंच कपाटात व्यवस्थित ठेऊन दिलेली मनीषची चित्रे तिने खाली उतरवली. गादीवर सर्व मांडली. काही चित्रे होती. काही चित्रे लीनाकडे होती. जपून ठेवलेली. तर काही परगावी असताना मनीषने शेखरच्या ताब्यात दिली होती. लीनाच्या हे लक्षात आले.
"अरुण, सर्व चित्र नाहीयेत घरात. मला वाटतं काही शेखरकडे आहेत. त्याच्याकडून आणा मागून. मग सर्व नीट एकत्र करून भरवू आपण प्रदर्शन." तिने मनीषच्या दुसऱ्या एका जवळच्या मित्राला कळवले.
"हो काय ? चालेल. मी करतो त्याला फोन. आणतो त्याच्याकडून चित्र."
लगेच दुसऱ्या दिवशी अरुणने शेखरला फोन केला.
"अरे, तुझ्याकडे चित्र आहेत ना मनीषची ?
"हो. आहेत. काही चित्र आहेत माझ्याकडे."
"मग मी कधी येऊ तुझ्याकडे ? मी घेऊन जाईन ना चित्र. प्रदर्शन भरवायचंय त्याच्या चित्रांचं."
"देईन ना...मी चित्र नक्की देईन. पण एका अटीवर."
"अट ? ह्यात अट कसली ?"
"लीनाला सांग मला फोन करायला. मी फक्त तिच्याचकडे चित्रे देईन."

"लीना, त्याने तुला फोन करायला सांगितलाय."

लीनाने लाचार व्हायचे होते. गत नवऱ्याची चित्र शेखरकडे गयावया करून मागून घ्यायची होती. तिने शेखरवर केलेल्या मायेचा शेखरने एकदा अपमान केला होता. तिने शेखरसाठी एका वहिनीची, एका बहिणीची व त्याचप्रमाणे एका मैत्रिणीची भूमिका अतिशय ताकदीने निभावली होती. व त्याच शेखरच्या मनातील विषारी अजगराने लीनावर विखारी फुत्कार टाकला होता.

आज पुन्हा एकदा नियतीच्या परीक्षेत शेखर सपशेल नापास झाला होता.

एका अगतिक क्षणी लीनाचा फायदा उठवण्यास धजू शकणारा शेखर आज पुन्हा एकदा त्याच पायरीवर विषारी जीभ लवलवत अधाशी मनाने उभा होता...तिचा पुन्हा अपमान करण्यासाठी.
"आई, जाऊ दे. राहू दे बाबांची चित्रं."
आता मोठं झालेलं ते बाळ सर्व समजून गेल्यासारखं बोललं.
"बाळा, तुला वाटतं मी त्याला करेन फोन ? तो बाबांचा जर खरा मित्र असता तर हे असं तो वागलाच नसता नाही का ? हे मला कधीच कळून चुकलंय....बाबांनी हे समजून न समजल्यासारखे केले...आयुष्यभर..."
प्राजक्ता आता मोठी झाली होती...जगाची बदलती गणित तिला लवकर समजून येत होती.

चित्रे ती. शेखरच्या कपाटात पडून राहिली. कधीतरी स्वत:च्या घरात परत जाण्याची वाट पहात. मरण का कोणाला टळले आहे ? जसे ते तिला येईल तसेच ते एक दिवस शेखरला देखील येईल. मधुमेहाने त्याला ग्रासले. एक पाय लंगडा झाला. दीड दिवसांचा गणपती तो लंगडत लंगडत घेऊन येतो, काय त्यावेळी त्या प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या मूर्तीत जीव असतो ?

ही गोष्ट, कधीच मनीष आणि लीनाची नव्हती. ती शेखर व लीनाची होती. ती प्रारंभी एका भाबड्या प्रेमाची होती. बहिणीने भावावर करावे तसे ते लीनाचे प्रेम होते. त्याच्या पडत्या काळात तिने ते नाते बहिणीसारखे जपले. परंतु, गोष्टीने एक वळण घेतले व त्या प्रेमाचे निरागस पंख गळून पडले. आत इतकी वर्षे लपून बसलेले काटेरी पंख भस्सकन लीनाच्या अंगावर झेपावले. एका फटकाऱ्यासरशी त्या निरागस नात्याची राखरांगोळी झाली.

चूक कबूल करून ती सुधारू द्यावी व जगू द्यावे हे एका स्त्रीने आपल्या जोडीदाराला केलेले आर्जव.
स्वत:ची काहीही चूक नाही ही अहं भावना गोंजारून तिला झिडकारून लावणारा एक पुरुष.
आणि निखळ मैत्रीचे नाते विसरून क्षणार्धात आपले असली रंग दाखवणारा दुसरा पुरुष.

डोळ्यांसमोर येतात ती काळी करडी धूसर चित्रे. कधी चित्रांमधून दिसणाऱ्या सैतानाची. तेच ते लपवलेले तीक्ष्ण दात, लालबुंद डोळे, वेडीवाकडी टोकदार नखे असलेली किळसवाणी बोटे.

ही माणसात लपलेल्या सैतानाची गोष्ट. घराघरात लपून बसलेल्या भेकड भस्मासुराची गोष्ट. फक्त वासनेची भाषा बोलणाऱ्या हैवानाची गोष्ट. बेसावध सावजावर झेप घालते...त्या हपापलेल्या पालीची ही गोष्ट.

कित्येक वर्षांपूर्वी, मनीषने काही बिया लीनाच्या हाती टेकवल्या होत्या...सुगंधी रोप आहे म्हणून सांगितलं होतं...लीनाने बिया कुंडीत पेरल्या...खतपाणी केलं...कोंब फुटला...आकाशात झेपावला.
आणि अकस्मात एक दिवस त्या रोपाने गाफील लीनावर झेप घातली होती...डंख मारला होता.
त्यावेळी लीनाला जाणवलं...मनीषने घरात आणलेलं रोप सुगंधी नव्हतं...ती विषवल्ली होती.

लीनाने ती वेल दूर भिरकावली...नजरेआड ढकलून दिली.
पण विषवल्ली ती...जिवंत राहिली...पुढील संधीची वाट पाहू लागली.
...ज्यावेळी त्या बिया हाती आल्या होत्या...लीना निरागस होती...मनाने नाजूक होती...पण आज ?
आज परिस्थितीचे आभार मानावे...लीना खंबीर झाली.
नियतीने तिला घाव झेलायला शिकवले...विषवल्लीचा आज काहीही परिणाम होणार नाही इतके तिला कणखर बनवले.
आणि ते लीनाला वाचवणारे चिमुकले हात...ते हात बियाणं आधीच ओळखायला शिकले. सुगंधी रोप व विषवल्लीतील फरक दुरूनच समजून घ्यायला शिकले.

समाप्त