वाचन...

'Luka and the fire of life' सलमान रश्दी...संपवलं. कल्पनाशक्तीचं वारू जर मोकळं सोडून दिलं तर ते कसं कुठल्या कुठे पोचू शकतं त्याचा अनुभव...म्हणजे हे पुस्तक. लुकाबरोबर त्याच्या लाडक्या बाबांचे प्राण वाचवण्यासाठीचे हे एका अर्थी प्रवासवर्णन...जादुई नगरीतून गालिचावर बसून, विना तिकीट. पुस्तकाचा शेवटचा परिच्छेद खूप आवडून गेला...अगदी पूर्ण कुटुंबांबरोबर कोजागिरीच्या रात्री, गच्चीवर कुटुंबांबरोबर केशरयुक्त मधुर दुधाचा आस्वाद घेतल्यागत...

त्यानंतर...'सारे प्रवासी घडीचे'...दळवी काकांबरोबर. त्यांनी शेवटच्या पानावर 'पुस्तकात उल्लेखलेली सर्व व्यक्तिचित्रे ही कल्पनेतील आहेत' असे म्हटले आहे. मग हे अचंबित करणारेच आहे. नाही काय? हे इतके सुंदर बारीकसारीक व्यक्ती विशेष? कसे कल्पिले त्यांनी? त्यातील प्रत्येक व्यक्ती आपल्या नजरेसमोर उभीच रहात नाही काय? मी काय काकांना प्रशस्तीपत्रक देणार! माझे पंधरा दिवस त्यांच्या बरोबर त्यांच्या गावी गेले...इतकेच मी म्हणेन. घाऱ्या डोळ्यांचे, स्थूल शरीरयष्टीचे दळवीकाका. "दळवी, आमची लेक तुमचं हे पुस्तक पुन्हां पुन्हां वाचून हसत बसलेली असते, बरं का..." बाबांनी त्यांच्या ह्या मित्राला सांगितले होते. बाबांची ही लेक म्हणजे माझी मधली बहिण.
धुळकट झालेले, काळाच्या ओघात पडिक झालेले काकांचे पुस्तकातील घर...आणि बाबांचं गावाकडील बोडकं घर... मन उदास उदास करतं...

आता? पुढे?

पुढे 'व्यंकटेश माडगूळकर यांची कथा'. श्री. अरविंद गोखले यांनी प्रस्तावनेच्या आरंभीच म्हटले आहे. 'लेखक : माडगूळकर' हे शीर्षक वाचले की, 'लोभस शब्दकळा ल्यायलेले, उत्कृष्ट शैलीतील, सोपे वाटणारे पण मन भारून टाकणारे असे काही वाचावयास मिळणार याची वाचकांना पावती मिळते.'

मला वाटते, आपण प्रत्येकाने ह्या लेखकांचे लिखाण अधून मधून वाचलेच पाहिजे. नाहीतर हल्लीच्या काळातील मराठी लिखाणात, कुठे मिळते हे असे काही कालातीत वाचण्यास? किती तरी शब्द आपण विसरूनही गेलेलो आहोत. आणि मग उगाच बोंबाबोंब करीत रहातो...मराठी जिवंत राखण्यासाठी. काय आपण हल्ली जे वाचतो, आपण जे सध्या लिहितो...ते सुंदर आहे? सरळधोपट काहीबाही वेडविद्रं लिहून टाकतो...आणि तसंच कोणी काही लिहिलेलं वाचत रहातो...
कित्येक शब्द नाहीसे झालेल्याचे दु:ख आहे ...माझ्या समृद्ध मराठी भाषेचे असंख्य अवयव इथेतिथे गळून पडले...कधी ते कळले देखील नाही...आपलीच डोळेझाक...दुसरे काय?