रिकामं आकाश

मला वाटतं...
मला वाटतं...मी एक ढग होतो. काळा सावळा ढग. तरंगता. संथ. माझ्या घरावर वहाणारा. शांत छाया अंथरणारा. सहा मुले. तीन मुलं. तीन मुली. सहा मुलांची एक आई. रहाणार लालबाग. गिरणगाव. चाळीची एक खोली. रोज सकाळी सातला खोली सोडायची. भायखळ्याच्या गिरणीत पोचायचं. चटचट. चालत. काळा रस्ता. वळणाच्या टोकाशी एक रोप कोपऱ्यातलं. कुठून तरी आलेलं. तिथं रुजलेलं. कोणाला ना पत्ता. कोणाला ना थांग. नेमकी नजर गेली की हलकेच डुलायचं. कधी दादरा उतरून रस्त्याला लागायचो. वर पहिल्या मजल्यावरील आमच्या बंद दाराकडे बघायचो. तर कोण नसायचं. ना छोटी शकू. सगळं स्तब्ध. घरातून दार ढकलून निघालो की पहिली हालचाल ह्या रोपाची. हलकी हलकी. फक्त माझ्यासाठी.

दिवेलागणीस घरी परत. जे काही पैसे मिळायचे ते हिच्या ताब्यात. मी बचत केली. थोडे खिशात घातले. थोडे थोडे करून जमवले. तीनचार महिन्यातून एक क्वार्टर. बस. बाहेर सज्ज्यात बसलेला मी. माझा संवाद मनात. तिचा भांड्यांशी. भांड्यांची तिला साथ. आदळआपट. हिची सगळी भांडी तारस्वरात ओरडणारी. त्याला वेगळा ताल तिच्या दात ओठांचा. कडाकडा. कधी आत डोकावले तर शकू गुमान कोपऱ्यात बसून.
ताट बाहेर आणून आदळायची. चपाती उडायची, हलकेच येऊन तिरपी पडायची. डाळ डुचमळायची. जशी गढूळ डबकं. हे सगळं दारू प्यायलो म्हणून. पण मी तेव्हढंच करायचो. लक्ष्मीला कधी खेळायला नाही लावली. मग जाऊन गुमान सज्ज्यात बसायचो. वर नजरेला आकाश. टक लावून बघायचं. नजर न हलवता. पापणी न फडकवता. खोल खोल. शिरतो आपण. आत आत. मग हळूहळू मी तरंगतो. आकाश उघडतं. मी सज्ज्यात नसतोच. निमुळता सज्जा. फिरतो. चढता होतो.
दार. बंद दार. आणून टाकलेलं माझं अंथरूण. बदलतं आकाश. गडद होणारं. थंड. तेव्हापासून मला वाटायचं, मी एक ढग आहे.
हे असं दिवसेंदिवस केलं की मग त्याची सवय होते. कोणाशी न बोलण्याची सवय. मी बोलतो. फक्त तोंड न उघडता. तशी मी सवय लावून घेतली. सोपी सवय. बोलणं जरुरीचं नसतं. संवाद जरुरीचा असतो. मग आसपास बघितलं तर सगळ्यांना बरंच वाटलं. दहा बाय दहाची खोली एक रंगमंच. उठती, चालती, आपापसात बोलती माणसं. माझी भूमिका एकच. महिन्याच्या एक तारखेला. ते पण जर बंद दाराच्या फटी खालून पाकीट सरकवलं असतं तर सगळ्यांना बरंच वाटलं असतं. माझ्या कानांसाठी दर महिन्याला फक्त तीन शब्द. "द्या. पगार द्या." महिन्याला तीन म्हणजे वर्षाला किती? ३६.

दिवसेंदिवस. वर्षानुवर्ष. हे सगळं वाहणाऱ्या या ढगाचा सातजणांना ना कधी पत्ता लागला. मी होतो. माझी छाया होती. माझ्या माणसांवर पडलेली. न झाकोळणारी सावली.

ते रोप वाढलं. हिरवं डवरलं. पिंपळ तो. भरल्या तारुण्याने सळसळला. मी पिवळं पान झालो. एक दिवस रिटायर झालो. पेन्शन घेऊ लागलो. कायम मुक्काम पोस्ट सज्जा.

सज्जात बसल्या जागी त्या दिवशी एक बघितलं. ज्या दिवशी पहिल्यांदा बघितलं त्या दिवशी विश्वास नाही बसला. नाही कळलं हे कधी चालू झालं?
मुलं मोठी झाली होती. सकाळी बाहेर पडू लागली होती. कामासाठी, शाळेत, कॉलेजात. आणि माझी सगळी मुलं बाहेर पडताना त्यांच्या मातेच्या पाया पडू लागली होती. रोज. प्रत्येकजण. मी बाहेर सज्ज्यात बसून होतो. कोणाला कधी दिसलो नाही. कोणी आलं नाही. पायाशी कोणी वाकलं नाही. माझा संवाद मनाशी. त्यातील वाक्यांत मग भर पडली. आयुष्यमान भव. ऐकायला कोणी नव्हतं. पण मी बोललो मात्र.

मला वाटतं...
मला नेहेमीच वाटतं...मी एक ढग होतो. काळा सावळा ढग. तरंगता. संथ. वर तरंगत राहिलो. छाया देत राहिलो. एकटक जेव्हा आकाशात बघतो त्यावेळी माझ्यासाठी आकाश उघडतं. मी आत शिरतो. खोल. मी खोल खोल शिरतो.
आज मी वळून मात्र बघत नाही.
ढग सरकल्याचं कधी कोणाला कळलंय?
नाही.
पेन्शनचा ढग सावली देऊ लागल्यावर काय कोणाला कळणार होतं.
एक म्हातारा पिंजलेला ढग....कधीतरी विखुरला.
आणि कधीतरी...
कधीतरी...विरून गेला.