जाणीव

सूर्य, समुद्र आणि आकाश. चालले होते त्यांचे रोजचे मूकनाट्य. सूर्य धीम्या गतीने समुद्राच्या दिशेने सरकत होता. जसा खेळ संपल्यावर रंगमंचावरचा पडदा खाली यावा. आणि पडदा असावा बदलत्या रंगांचा. लाटा किनाऱ्याकडे झेपावत होत्या.

प्रेक्षक सीमा. नजर खिळलेली सूर्यावर. नाही तरी कधी ह्याच्या नजरेला नजर भिडवता येते? सीमाची विचारशृंखला सुरु झाली. मऊ वाळूत पाय खुपसून.

जी काही आहे ती मी अशीच कशी घडले? मला कोणी असे घडवले? कोणी मला साथ दिली? निर्मळ मनाने, निस्वार्थी विचाराने? कोणी शिकवले हे आयुष्याचे कुटील धडे?
आभाळात वीज कडाडते, आभाळ फाटतं, एका पळात पुन्हा जुळून येतं. ती वीज काय बदलून जाते त्या आभाळाच्या आयुष्यात? किनाऱ्यावर सरसर लाट येते. परतीच्या रस्त्यावर वाळू खेचून नेते. काय बदलते ती लाट किनाऱ्याच्या आयुष्यात? ना आभाळ नाहीसं होत. ना किनारा आटत. त्या विजेचं आणि त्या नभाचं नातं तर घट्टच. तो किनारा आणि ती लाट मैत्रीचीच तर गाज ऐकवतात. पण ही तर जाणून घ्यायची गोष्ट. कोणी नकळत केलेल्या उपकाराची जाण.
माझ्यावर हे कोणाचं कर्ज? कोण हे माझे सोबती? माझे गुरु?
हो. माझे गुरू...माझी दुःख. माझी काळजी घेणारी दुःख. कणखर बनवून जाणारी ती ही दुःख. येतात. कधी सांगून. तर कधी वावटळीसारखी. साधा दरवाजा देखील न वाजवता. कधी वस्तीलाच येतात. पूर्ण पाहुणचार करूनच जातात. तर कधी उभ्या उभ्याच निघून जातात. पण येतात मात्र नक्की.
आता आकळतं. कधी नाही टाकलं त्यांनी एकटं. एकांतात देखील संवाद साधला. कधी एकत्र घेरलं. असंख्य संखेने. कधी अंधारलेल्या रात्री, आपण किती एकटे असा एक क्षण अविचार करावा आणि तलम दुलईत बाजूला बघावं तर हसून हात थोपटतात ती हीच. दुःख. सांगा कोण हल्ली अशी साथ देतं? सुखाच्याही आधी ह्या दु:खांचे आभार. आज जे आहे ते त्यांनी घडवले.
आणि असं कधी कोण विसरतं आपल्या उपकारदात्याला? कोणी आपल्यासाठी एव्हढं करतं. आणि त्यांचाच तिरस्कार करावा? ते लाटांचे थैमान, ते सौदामिनीचे आघात...त्यांची तर मी ऋणी. तुम्हींच तर मला घडवले. खंबीर बनवले. कणखर केले. ताठ मानेने जगायला शिकवले.
आता मग तुम्हींच सांगा...माझ्या दु:खांनो, होऊ कशी मी उतराई?

पडदा पूर्ण पडला. दिवसाचा एक अंक संपला. काळोख घेरू लागला. सीमाचा फोन वाजू लागला. विचार तुटले. जसा एखादा धबधबा अकस्मात लुप्त व्हावा. तिने फोन कानाला लावला.
"हो. आले."
सीमा उठली. घराच्या दिशेने चालू लागली. हातात आजच मिळालेलं बढतीचं पत्र होतं. आणि घरी दारू पिऊन नवरा मोरीत पडला होता. नेहेमीचंच असलं तरी बारा वर्षांचा लेक घाबरला होता. बाबाला उचलायला त्याला आईचे हात हवे होते.